Թրքական եւ Հայկական Պատումներու Բախումը

Թրքական եւ Հայկական Պատումներու Բախումը

Թուրքերու եւ հայերու միջեւ յարաբերութիւններուն բնորոշ բանավէճերը եւ լարուածութիւնները յաճախ համապատասխան չեն գտնուիր միջազգային յարաբերութիւններու գիտական տեսութիւններուն: Խնդիր կայ ստոյգ դերակատարներ մատնանշելուն մէջ՝ պետութիւններ, սփիւռքեր, համայնաքային եւ միջազգային կազմակերպութիւններ, կրօնական մարմիններ, անհատներ, աւելի լայն տարածաշրջանային կամ համաշխարհային խաղցողներ եւ միտումներ: Երկրորդ խնդիր մը խնդրոյ առարկային մատնանշումն է՝ բարոյական կամ կրօնական սկզբունքեր, էական նիւթական շահեր, իրաւական հարցեր, տնտեսական հաշուարկներ: Խնդրին բարդութիւնը վերլուծութեան որեւէ մէկ մօտեցման համար մարտահրաւէր է, բայց միառժամանակ ան հնարաւորութիւն կ’ընձեռէ բազմակողմանի տեսակէտերէ իմաստալից եզրակացութիւններու հասնելու:

Այս հետազօտութիւնը պատումը (Անգլ. «narrative», Թրք. «anlatı») կը գործածէ որպէս աղբիւր եւ մօտեցում: Թուրք-հայկական յարաբերութիւններու պարագային չկան առկայ անմիջական ապահովական խնդիրներ կամ երկու պետութիւններուն միջեւ բռնի արարքներու սպասումներ: 1915-ի հանրային յիշողութիւնն է Թուրքոյ մէջ, Հայաստանի մէջ, եւ աշխարհով մէկ, որ ամենախորը ազդեցութիւնը կ’ունենայ միջանձնային, միջհամայնքային, եւ միջպետական յարաբերութիւններու վրայ: Եթէ տեւական հաշտութիւն պիտի ըլլայ, պատումի հարթակէն պիտի սկսի:

կարդալ մնացածը

Թրքական եւ Հայկական Պատումներու Բախումը

Թուրքերու եւ հայերու միջեւ յարաբերութիւններուն բնորոշ բանավէճերը եւ լարուածութիւնները յաճախ համապատասխան չեն գտնուիր միջազգային յարաբերութիւններու գիտական տեսութիւններուն: Խնդիր կայ ստոյգ դերակատարներ մատնանշելուն մէջ՝ պետութիւններ, սփիւռքեր, համայնաքային եւ միջազգային կազմակերպութիւններ, կրօնական մարմիններ, անհատներ, աւելի լայն տարածաշրջանային կամ համաշխարհային խաղցողներ եւ միտումներ: Երկրորդ խնդիր մը խնդրոյ առարկային մատնանշումն է՝ բարոյական կամ կրօնական սկզբունքեր, էական նիւթական շահեր, իրաւական հարցեր, տնտեսական հաշուարկներ: Խնդրին բարդութիւնը վերլուծութեան որեւէ մէկ մօտեցման համար մարտահրաւէր է, բայց միառժամանակ ան հնարաւորութիւն կ’ընձեռէ բազմակողմանի տեսակէտերէ իմաստալից եզրակացութիւններու հասնելու:

Այս հետազօտութիւնը պատումը (Անգլ. «narrative», Թրք. «anlatı») կը գործածէ որպէս աղբիւր եւ մօտեցում: Թուրք-հայկական յարաբերութիւններու պարագային չկան առկայ անմիջական ապահովական խնդիրներ կամ երկու պետութիւններուն միջեւ բռնի արարքներու սպասումներ: 1915-ի հանրային յիշողութիւնն է Թուրքոյ մէջ, Հայաստանի մէջ, եւ աշխարհով մէկ, որ ամենախորը ազդեցութիւնը կ’ունենայ միջանձնային, միջհամայնքային, եւ միջպետական յարաբերութիւններու վրայ: Եթէ տեւական հաշտութիւն պիտի ըլլայ, պատումի հարթակէն պիտի սկսի:

կարդալ մնացածը

Նոր թրքախօսի մը արտայայտ(ն)ութիւնները

73_postcaptureՆոր թրքախօսի մը արտայայտ(ն)ութիւնները

Պոլիս գտնուիլը շատ հետաքրքրական կողմեր ունի, մանաւանդ այս օրերուն։ Որպէս մէ­կը, որ կը հե­տեւի քա­ղաքա­կանու­թեան եւ մաս­նա­ւորա­պէս մի­ջազ­գա­յին ու տա­րածաշրջա­նային ան­ցուդար­ձին, նիւ­թի պա­կաս չկայ, փառք Աս­տուծոյ։ Սա­կայն աւե­լի առօ­րեայ տե­սան­կիւնէն, ու­րախ եմ որ ժա­մանակ կ՚անցնեմ այս քա­ղաքին մէջ, քան զի առի­թը կ՚ըն­ծա­յէ թրքե­րէն սոր­վե­լու։

Թրքե­րէնի հետ կապս շատ հե­ռու չէ, իրա­կանու­թեան մէջ։ Ըն­տա­նիքիս ակունքնե­րը Մա­րաշին մէջ կը գտնուին, ուստի ման­կութեանս յա­ճախ լսած եմ թրքե­րէն, մա­նաւանդ մե­ծերուն կող­մէ։ Ականջներս լե­ցուած են որոշ բա­ռապա­շարով մը։ Նոյ­նիսկ շարք մը բա­ռեր հա­յերէն կը կար­ծէի պզտիկ եղած ատենս։ Վստահ եմ շատ սփիւռքա­հայեր այդ փոր­ձա­ռու­թիւնը կը կի­սեն։ Երի­տասար­դութեանս ջանք թա­փած եմ թրքե­րէն ինքնու­րոյն սոր­վե­լու, իսկ աւե­լի վեր­ջերս դա­սերու գա­ցած եմ (Երե­ւան ալ, հոս ալ)։ Եթէ ան­կեղծ ըլ­լամ, այ­սօ­րուան թրքե­րէնէն աւե­լի պի­տի նա­խընտրէի նախ­նի­ներուս խօ­սած լե­զուն սոր­վիլ։ Բայց այդ դա­րը երե­ւի թէ ան­ցած հա­շուենք։

կարդալ մնացածը

Արեւմտահայերէնին հայրենիքը ո՞ւր է

72_postcaptureԱրեւմտահայերէնին հայրենիքը ո՞ւր է

Արդէն երեք շա­բաթ ան­ցած է, որ Հրանդ Տինք Հիմ­նարկին ամառ­նա­յին լե­զուի եւ մշա­կու­թա­յին դա­սըն­թացքը տե­ղի կ՚ու­նե­նայ։ Թէեւ ես արեւմտա­հայե­րէնի լե­զուա­կիր եմ, խոս­տո­վանիմ որ կրթու­թեանս պատ­ճա­ռով այդքան ալ ինքնավստա­հու­թեամբ չմօ­տեցայ լե­զու դա­սաւան­դե­լու մար­տահրա­ւէրին։ Սա­կայն չա­փազանց ոգե­ւորիչ ժա­մանակ կ՚անցընենք։ Դա­սըն­թացքին յա­ջողու­թեան պատ­ճառնե­րէն գլխա­ւորը, ես կ՚ըսէի, մաս­նակցող­նե­րուն՝ աշա­կերտնե­րուն եռանդն է, նաեւ՝ կազ­մա­կեր­պիչնե­րուն ար­հեստա­վարժ մօ­տեցու­մը։

Անոնցմէ մէ­կը՝ հայ գիր ու գրա­կանու­թեան մաս­նա­գէտ, ըն­կերս Սե­ւանը քա­նի մը օր առաջ ին­ծի հա­մար հե­տաքրքրա­կան նկա­տառու­թիւն մը ըրաւ։ Ան ըսաւ, որ արեւմտա­հայե­րէնին ու­սուցա­նու­մը Թուրքիոյ մէջ ոչ միայն գի­տական կամ պատ­մա­կան նշա­նակու­թիւն ու­նի, այլ ան պէտք է ներ­կա­յացուի որ­պէս Թուրքիոյ տե­ղական լե­զու­նե­րէն մէ­կուն պահ­պա­նու­մը եւ զար­գա­ցու­մը։ Արեւմտա­հայե­րէնին հայ­րե­նիքը Թուրքիան է, ըսաւ։

կարդալ մնացածը